Page 25 - หนังสือกฐิน_เลขหน้าไทย.indd

24 พิธถวายผ้าพระกฐนพระราชทาน
ิ
ี
ำ
ี
เข้าแห่งประเทศไทย ประจ ป ๒๕๖๔
บทที่ ๑

กฐิน

ความหมาย

คำวา “กฐิน” ตามความหมายของพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน
พ.ศ. ๒๕๕๔ คือ “ผาพิเศษที่พระพุทธเจาอนุญาตแกภิกษุสงฆเฉพาะกฐินกาล”

มีความหมายที่เกี่ยวของกันอยูหลายความหมาย ดังนี้

กฐินที่เปนชื่อของกรอบไม หมายถึง กรอบไมแมแบบสำหรับทำจีวร
ซึ่งอาจเรียกวา “สะดึง” เนื่องจากในครั้งพุทธกาลการทำจีวรใหมีรูปลักษณะ

ตามที่กำหนดกระทำไดโดยยาก จึงตองทำกรอบไมสำเร็จรูปไว พระภิกษุจึง

ตองวัด ตัดและเย็บเอง โดยชวยกันหลาย ๆ รูป และใชไมสะดึงขึงผาเพื่อกะ

ตัด เย็บ และเปนอุปกรณสำคัญในการทำเปนผานุงหรือผาหม หรือผาหมซอน

ที่เรียกวาจีวรเปนสวนรวมผืนใดผืนหนึ่งก็ได ในภาษาไทยเรียก ผานุง วา “สบง”
ผาหม วา “จีวร” และ ผาหมซอน วา “สังฆาฏิ”

การทำผาโดยอาศัยแมแบบเชนนี้ คือ ทาบผาลงไปกับแมแบบแลว

ตัด เย็บและยอม ทำใหเสร็จในวันนั้นดวยความสามัคคีของสงฆ เปนการ
รวมใจกันทำกิจที่เกิดขึ้น เมื่อทำเสร็จหรือพนกำหนดกาลแลว แมแบบ

หรือกฐินนั้นก็รื้อเก็บไวใชในการทำผาเชนนั้นในปตอ ๆ ไป การรื้อแบบไมนี้

เรียกวา เดาะ ฉะนั้น คำวา กฐินเดาะ หรือ เดาะกฐิน จึงหมายถึงการรื้อไม

แมแบบเพื่อเก็บไวใชในโอกาสหนา

64-10-093_003-156_EximBank_CoatedFogra39_W.indd 20 27/10/2564 BE 04:23